Psychodietetyka-Psychoterapia

Jak i po co korzystać z narzędzi do śledzenia nawyków?

Artykuł powstał na podstawie treści zawartych w Dzienniku Nawyków. To narzędziownik, zawierający 12 kół nawyków do śledzenia swoich postępów. Kup teraz i zacznij pracować mądrze nad zmianą, której pragniesz.

Monitoring nawyków przynosi wiele korzyści – przede wszystkim pozwala zwiększyć samoświadomość w obszarze codziennych zachowań. Dzięki większej uważności, jaką poświęcasz swoim nawykom, jesteś w stanie dostrzec, które zachowania są korzystne dla Twojego dobrostanu, celów i wartości, a które mogą Ci szkodzić. Analizując koło nawyków, jesteś w stanie dokonać autodiagnozy i zobaczyć, które działania są najbardziej efektywne i przynoszą pożądane rezultaty. Skuteczność takiego monitoringu znajduje potwierdzenie w badaniach, które wskazują, że używanie narzędzi jak np. koło nawyków, jest pomocne w utrzymaniu pożądanych zachowań długoterminowo.

Prowadzenie koła nawyków wpływa pozytywnie na poziom motywacji i samokontroli. „Badania wskazują na to, że ze wszystkich form motywacji, najskuteczniejszy jest postęp”. Obserwowanie tego, jak udaje Ci się regularnie powtarzać pewne zachowania, motywuje do kontynuacji starań. To natychmiastowy efekt wysiłku, który codziennie wkładasz. Kolorowanie tych małych kwadracików świetnie wizualizuje zachodzące zmiany.

Koło nawyków jest prostym narzędziem do formowania nowych przyzwyczajeń i obserwacji własnego rozwoju. Dziennik Nawyków powstał zaś w celu ułatwienia Ci monitorowania swoich postępów. Zawiera 12 kół nawyków na 12 miesięcy – możesz zacząć dowolnego dnia miesiąca. Codziennie zaznaczasz wykonanie swoich zadań i od razu możesz poczuć przyjemne zadowolenie z siebie (jeśli tylko sobie na nie pozwolisz). Koncentrując się na procesie, mimo braku natychmiastowych rezultatów, masz poczucie, że działasz w kierunku upragnionych zmian. Kształt koła ma Ci przypominać, że praca nad nawykami jest cyklem, który nigdy się nie kończy.

W kole zmieścisz maksymalnie sześć nawyków – możesz wpisać tam np. codzienne uzupełnianie Dziennika. Z mojego doświadczenia wynika, że praca nad zbyt dużą ilością nawyków naraz, szczególnie na początku, jest frustrująca i nieefektywna. Zacznij od pracy nad jednym, dwoma przyzwyczajeniami. Jedno z nich może być takie, z którym już całkiem dobrze sobie radzisz (np. codzienne zażywanie witaminy D do śniadania), a drugie może stanowić większe wyzwanie (np. picie 1 litra wody dziennie). Kiedy te czynności staną się łatwiejsze i uda Ci się je wykonywać przez większość dni, możesz dołożyć kolejny nawyk. Bardzo dobrze ugruntowany element rutyny możesz usunąć z koła, a wrócić do niego w razie nawrotu (ta faza przebiegu zmiany została opisana w dalszej części dziennika).

Najbardziej popularnym sposobem korzystania z koła jest zapisanie kilku nawyków w przeznaczonym do tego miejscu i monitorowanie postępów od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca. Za każdym razem, kiedy wykonasz nawyk, zaznacz znakiem „X” lub kropeczką odpowiednie pole w środku koła (na przecięciu nazwy danego nawyku oraz dnia miesiąca). Jeśli danego dnia nie uda Ci się wykonać danego nawyku, po prostu zostaw pustą kratkę. W przypadku nawyku wykonanego połowicznie lub w określonej części (na przykład wypiłaś dwie szklanki wody, a zakładałaś wypicie czterech) możesz zaznaczyć część kratki lub stopniowanie zaznaczyć różnymi kolorami (na przykład: granatowy, gdy wypijesz cztery szklanki wody; ciemnoniebieski, gdy wypijesz trzy szklanki wody; błękitny, gdy wypijesz dwie szklanki wody, i jasnobłękitny, gdy wypijesz tylko jedną szklankę wody). Taka metoda ma swoją zaletę – pomaga walczyć z myśleniem zero-jedynkowym i promuje elastyczne podejście. Na kole możesz również zaznaczać swój nastrój każdego dnia lub stopień zmęczenia. Wystarczy, że dodasz kolorową legendę. Możesz również z jego pomocą policzyć, ile razy w danym dniu zdarza Ci się ulegać niechcianym nawykom (np. przykład podjadaniu). Możesz również obserwować swój cykl menstruacyjny i szukać powiązań między fazą cyklu a nawykami. Warto również zaznaczyć dni wolne od pracy i prowadzić analizę tego, jak funkcjonujesz w dni pracujące, a jak w wolne.

Dziennik zawiera dodatkowe treści i propozycje zadań do pracy własnej, a także inspirujące pomysły i kolorowanki. Znajdziesz w nim również 12 niedatowanych, miesięcznych plansz planera. Możesz przeczytać wszystko na raz lub odkrywać poszczególne fragmenty co miesiąc. Jest też miejsce na Twoje refleksje. Dziennik został zaprojektowany tak, by niczego Ci nie narzucać. Chciałabym, byś rozwijała w sobie poczucie sprawczości, zaufania do siebie i swojej intuicji.